Vasinin izin almadan yapabileceği işler kapsamında sizler için detaylı bir yazı hazırladık. Bu yazımız içesinde vasi nedir, vasinin yükümlülükleri nelerdir, vesayet altındaki kişinin yapabileceği işler ve izin alınması gereken kurumlar hakkında tüm açıklamalara kanuni çerçevede yanıt vermeye çalışacağız. Ancak burada yazılan bilgiler hukuki dayanak olmaktan ziyade elde edilen tespitleri veya görüşleri kapsamaktadır. Her türlü güncel ve doğru bilgi için buradaki yazıdan ziyade bir avukatla görüşmek gereklidir. Dilerseniz daha önce yayınladığımız avukat listesi yazımızı inceleyebilirsiniz.
Vasi nedir?
Vasi; velayet altında olamayan 18 yaş altındaki kişilerin veya bazı engelleri sebebiyle korunması gereken kişilerin hayata dair iş ve işlemlerini, banka, tapu, parasal veya geçim işlerini yürüten kişilerdir.
Kimlere vasi atanır?
Kanunlarda açıkça belirtildiği üzere, 18 yaşını doldurmamış ve velayet altında bulunmayan her çocuk, akıl hastalığı veya akıl zayıflığı olanlar, savurganlık, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı veya kötü yaşam tarzı olanlar ile bir yıldan fazla özgürlüğü bağlayıcı ceza alanlar için vesayet oluşturulur ve vasi ataması/görevlendirmesi yapılır.
Resim jessica45 tarafından Pixabay‘a yüklendi
Vesayet nedir? Vesayet organı nedir?
Vesayet; anne babası bulunmayan veya velayet altında olamayan çocuklar ile bazı engellere sahip yetişkinlerin korunması, menfaatleri doğrultusunda iş ve işlemlerinin sürdürülmesi işlemlerinin genel adıdır. Vesayet organı ise aşağıdaki kişi ve kurumlardan oluşan yapıya verilen isimdir:
- Vasi
- Vesayet dairesi
- Sulh Hukuk Mahkemesi (Vesayet makamı)
- Asliye Hukuk Mahkemesi (Denetim makamı)
Vasi vesayet altındaki kişi için yapacağı her türlü iş ve işlemlerde kanuna göre hareket etmekle yükümlüdür. Kanuna aykırı davranması durumunda vesayet altındaki kişiyi uğratacağı zararı tazmin ile birlikte cezai müeyyideyi çekmekle yükümlü hale gelir.
Vasinin izin alması gereken iş ve işlemler
Vasinin izin alması gereken iş ve işlemler 4721 sayılı ve Türk Medeni Kanunu‘nun 462 ve 463.maddesinde 21 durum halinde sunulmuştur. 462.maddede vesayet makamından yani Sulh Hukuk Mahkemesinden alınması gereken izinler, 463.maddesinde ise denetim makamından yani Asliye Hukuk Mahkemesinden alınması gereken izin işlemleri sıralanmıştır.
Vesayet makamından alınması gereken izinler
Vesayet altındaki kişi için vasi tarafından yürütülecek aşağıdaki iş ve işlemlerde vesayet makamı yani Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından izin alınması gerekmektedir:
- Taşınmazların alımı, satımı, rehnedilmesi ve bunlar üzerinde başka bir aynî hak kurulması,
- Olağan yönetim ve işletme ihtiyaçları dışında kalan taşınır veya diğer hak ve değerlerin alımı, satımı, devri ve rehnedilmesi,
- Olağan yönetim sınırlarını aşan yapı işleri,
- Ödünç verme ve alma,
- Kambiyo taahhüdü altına girme,
- Bir yıl veya daha uzun süreli ürün ve üç yıl veya daha uzun süreli taşınmaz kirası sözleşmeleri yapılması,
- Vesayet altındaki kişinin bir sanat veya meslekle uğraşması,
- Acele hâllerde vasinin geçici önlemler alma yetkisi saklı kalmak üzere, dava açma, sulh olma, tahkim ve konkordato yapılması,
- Mal rejimi sözleşmeleri, mirasın paylaştırılması ve miras payının devri sözleşmeleri yapılması,
- Borç ödemeden aciz beyanı,
- Vesayet altındaki kişi hakkında hayat sigortası yapılması,
- Çıraklık sözleşmesi yapılması,
- Vesayet altındaki kişinin bir eğitim, bakım veya sağlık kurumuna yerleştirilmesi,
- Vesayet altındaki kişinin yerleşim yerinin değiştirilmesi.
Denetim makamından alınması gereken izinler
Vesayet makamından izin alındıktan sonra bazı hallerde denetim makamından yani Asliye Hukuk Mahkemesinden de izin alınması gerekir. Bu durumlar Türk Medeni Kanunu’nun 463.maddesinde aşağıdaki gibi açıklanmıştır:
- Vesayet altındaki kişinin evlât edinmesi veya evlât edinilmesi,
- Vesayet altındaki kişinin vatandaşlığa girmesi veya çıkması,
- Bir işletmenin devralınması veya tasfiyesi, kişisel sorumluluğu gerektiren bir ortaklığa girilmesi veya önemli bir sermaye ile bir şirkete ortak olunması,
- Ömür boyu aylık veya gelir bağlama veya ölünceye kadar bakma sözleşmeleri yapılması,
- Mirasın kabulü, reddi veya miras sözleşmesi yapılması,
- Küçüğün ergin kılınması,
- Vesayet altındaki kişi ile vasi arasında sözleşme yapılması.
Vesayet altındaki kişinin yapabileceği işler
Türk Medeni Kanunu ayırt etme gücüne sahip vesayet altındaki kişiler için kendi başına yapabileceği işlemlere de açıklık getirmiştir. Bu kapsamda vesayet altındaki ayırt etme gücüne sahip kişiler, kanunun 16.maddesine göre karşılıksız kazanma ve kişiye sıkı sıkıya bağlı hakları kullanma, kanunun 451.maddesine göre meslek veya sanatla uğraşma faaliyetlerinde yer alabilir ifadesine yer verilmiştir.
Vasinin izin almadan yapabileceği işler ile ilgili kanunda açıkça belirtilmiş net bilgiye rastlanmamış olup kanunda belirtilmeyen hükümlerde, aksi belirtilmemişse, vesayet makamına da danışarak ve görüşleri alınarak işler yürütülebilir.
Vasinin unutmaması gereken en önemli husus ise kanunun birçok yerinde de sıklıkla ifade edildiği üzere vesayet altındaki kişinin menfaat durumudur. Her türlü iş ve işlemler yürütülürken vesayet altındaki bireyin menfaatleri göz önünde bulundurulması icap eder.
Vasinin izin almadan yapabileceği işler başlığıyla, vesayet işlemleriyle ilgili kanuni bilgileri sizlere sunmaya çalıştık. Buradaki bilgiler güncel içerik olmayabilir, kanun veya yönetmelikler değişmiş olabilir, zaman içerisinde farklı uygulamalar söz konusu olabilir. Her türlü soruda muhakkak bu konunun uzmanı olan avukatlardan destek alınması gerektiğini unutmayınız.
Türk Medeni Kanunu içerisindeki vesayet ile ilgili tüm maddeleri okumak için kanun adına tıklayabilirsiniz.
